Στις 22 Φεβρουαρίου 1878 κάτοικοι του Κολινδρού με επικεφαλής τον επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο Λούση που τότε έδρα είχε τον Κολινδρό ύψωσε τη σημαία της επανάστασης για την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού.
Ένας άλλος επίσης επαναστάτης, ο τοπικός οπλαρχηγός Διαμαντής Νικολάου στις 22 Φεβρουαρίου 1822 συμμετέχοντας σε σύσκεψη Μακεδόνων οπλαρχηγών στη Νάουσα αποφάσισαν την έναρξη του αγώνα κατά την Τούρκων, εξεγείροντας με την ομάδα του στη συνέχεια, τον Κολινδρό
Φέτος, την Κυριακή που μας πέρασε, γιορτάστηκαν με κάθε επισημότητα οι δύο αυτές εξεγέρσεις που παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες και παραλληλισμούς.
Όπως προαναφέρθηκε και οι δύο επαναστάσεις άρχισαν την ίδια εποχή (22 Φεβρουαρίου) με επίκεντρο τον Κολινδρό. Και σταμάτησαν επίσης την ίδια ημερομηνία.
Με το επίσκοπο Νικ. Λούση στις 15-3-1878 στην ιερά μονή των Αγίων Πάντων στα Παλατίτσια και με τον καπετάν Διαμαντή στις 15-3-1822 στη Καστανιά Πιερίας.
- Και στις δύο εξεγέρσεις ηγούνταν επαναστάτες νέοι, θαρραλέοι και παρορμητικοί.
- Είχαν έμπιστους συνεργάτες. Ο επίσκοπος Νικόλαος τους οπλαρχηγούς Χοστέβα και Καλογήρου και ο καπετάν Διαμαντής τους Ντίτζια, Λιάκο και Μπίνο.
- Οι ενισχύσεις από τη Νότια Ελλάδα σε άνδρες και πολεμοφόδια δεν ήταν αρκετές και δεν ηγούνταν των ομάδων αυτών όσο θα έπρεπε ικανοί αρχηγοί ( Κοσμάς Δουμπιώτης και Γρ. Σάλας αντίστοιχα).
- Αμφότερες οι εξεγέρσεις προδόθηκαν. Της μεν του 1878 στους Άγιους Πάντες και του 1822 στο Κολινδρό.
- Τέλος και οι δύο επαναστάτες πέθαναν από φυματίωση, ο επίσκοπος Κίτρος το 1882 και ο καπετάν Διαμαντής το1856.
Ο Κολινδρός πάντα τους τιμά και δεν τους λησμονεί.
Βασίλης Τραούδας
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α.
Συντονιστής Ομάδας Επιστημόνων Κολινδρού
