Η αντιμετώπιση της φτώχειας και των τεράστιων ανισοτήτων,  απόλυτη προτεραιότητα στα πολιτικά προγράμματα της Αριστεράς και βάση της πολιτικής συμμαχιών της με τις προοδευτικές ευρωπαϊκές δυνάμεις.

 Ο νεοφιλελευθερισμός, που ευθύνεται για την εξοντωτική λιτότητα, ο πραγματικός συνένοχος για την άνοδο του φασισμού και του ακραίου εθνικισμού.

Στη Διεθνή Διάσκεψη που διοργάνωσε  στις 3-6-17 στη Σόφια  το κόμμα της  Βουλγαρικής Αριστεράς σε συνεργασία με το κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με θέμα «Άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη», παραβρέθηκε και μίλησε η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Κούνεβα.

Κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην εμφάνιση του φασισμού και του ναζισμού στην Ευρώπη από την περίοδο του μεσοπολέμου, αναφέρθηκε στις αιτίες που τον γέννησαν και τον εξέθρεψαν. Τη φτώχεια, την τεράστια ανεργία και τις ανισότητες που προκάλεσε η κρίση του 1929, η Μεγάλη Ύφεση.

«Το αληθινό πρόγραμμα του φασισμού δεν ήταν άλλο από το να μεταμορφώνει τη δυστυχία εκατομμυρίων Ευρωπαίων σε μίσος για τους άλλους: τους ξένους, τους γειτονικούς λαούς, τις μειονότητες, τους διαφορετικούς, τους Εβραίους, τους κομμουνιστές, τους αναρχικούς, όλους όσους παρουσίαζε σαν ψεύτικη αιτία της φτώχειας και της εξαθλίωσης των ανθρώπων», τόνισε εμφατικά.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη, από την εφαρμοζόμενη πολιτική  άγριας λιτότητας, τη φτώχεια και τις τεράστιες ανισότητες από χώρα σε χώρα, αλλά και στο εσωτερικό των κρατών- μελών, που αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την άνοδο των ακροδεξιών και φασιστικών δυνάμεων.  Γιατί οι ευρωπαϊκές ηγεσίες δεν διδάχθηκαν τίποτα από την πρόσφατη ιστορία.   Γι’ αυτό  ο αληθινός αγώνας κατά της ακροδεξιάς είναι αγώνας κατά της φτώχειας και της ανισότητας, με κορμό την πάλη για σταθερές και αξιοπρεπώς αμειβόμενες θέσεις εργασίας και για την υπεράσπιση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, τόνισε ,ολοκληρώνοντας την ομιλία της η Κ. Κούνεβα.

Στην εκδήλωση μίλησε επίσης ο γνωστός για το ρόλο του στην αντιφασιστική πάλη, Βούλγαρος σκηνοθέτης ΄Ανγκελ Βαγκενστάιν, καθώς και εκπρόσωποι της Αριστεράς από την Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Μολδαβία, τη Λευκορωσία, τη Γαλλία και την Ουγγαρία.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι καταγραφές Βούλγαρων δημοσιογράφων  για την εμφάνιση προφασιστικών στοιχείων στη Βουλγαρία, από τη δεκαετία του '90 και μετά.

Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας της Κ. Κούνεβα:

Δεν υπάρχει κάποιος αυτοματισμός να μετατρέπει τη φτώχεια σε στροφή των ανθρώπων σε προοδευτικές ιδέες

Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες συμπεριφέρονται σαν να μην έχουν διδαχθεί τίποτα από την Ιστορία. Ξεχνάνε ότι ο φασισμός, ο ναζισμός και όλα τα αυταρχικά καθεστώτα που ανέβηκαν στην εξουσία σε πολλές χώρες της Ευρώπης στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, γεννήθηκαν από τη φτώχεια, την τεράστια ανεργία και τις ανισότητες που προκάλεσε η κρίση του 1929, η Μεγάλη Ύφεση.

 Το αληθινό πρόγραμμα του φασισμού δεν ήταν άλλο από το να μεταμορφώνει τη δυστυχία εκατομμυρίων Ευρωπαίων σε μίσος για τους άλλους: τους ξένους, τους γειτονικούς λαούς, τις μειονότητες, τους διαφορετικούς, τους Εβραίους, τους κομμουνιστές, τους αναρχικούς, όλους όσους παρουσίαζε σαν ψεύτικη αιτία της φτώχειας και της εξαθλίωσης των ανθρώπων. Γιατί ο φασισμός, ο ναζισμός, η ακροδεξιά έχουν την ευκολία να απευθύνονται στα κατώτερα και πολύ άγρια ένστικτα των ανθρώπων. Δεν είναι ιδεολογία, αλλά ένας μηχανισμός εξαγρίωσης των δυστυχισμένων.

Αυτό, λοιπόν, που ξεχνάμε από την ιστορία επιβεβαιώνεται στις μέρες μας. Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη ταυτίζεται με την κρίση που ξεκίνησε το 2008 και την αύξηση της φτώχειας, της ανεργίας και των τεράστιων ανισοτήτων που προκάλεσε στις περισσότερες χώρες. Το είδαμε και στην Ελλάδα και στη Γαλλία και αλλού. Δεν λέω ότι αυτό εμφανίζεται παντού ομοιόμορφα. Αλλά όπου εμφανίστηκε έχει αυτήν ακριβώς την κοινωνική βάση.

Αν μελετήσουμε τα στοιχεία για το πώς ψήφισαν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές οι ψηφοφόροι, θα δούμε ότι το κόμμα της Λεπέν πήρε τα μεγαλύτερα ποσοστά του στις περιοχές με πολύ υψηλή ανεργία και μεγάλες μειώσεις στα εισοδήματα των εργαζόμενων. Στην Ελλάδα, η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή είχε τα υψηλότερα ποσοστά της σε περιοχές με μεγάλα ποσοστά ανεργίας και ακραίες συνθήκες φτώχειας.

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται πολύ μεγάλη σοφία για να καταλάβουμε γιατί συμβαίνει αυτό. Με πολύ απλά λόγια, συμβαίνει γιατί η απελπισία μετατρέπεται σε απογοήτευση και θυμό για την πολιτική και τη δημοκρατία, που φαίνονται ανίκανες να προσφέρουν λύσεις στους απελπισμένους.

Η κατάσταση που επικρατεί στην Ευρώπη, με τις τεράστιες ανισότητες από χώρα σε χώρα, αλλά και μέσα σε κάθε χώρα, και με τη συνεχή αύξηση της φτώχειας που προκαλούν οι πολιτικές λιτότητας, είναι το εύφορο έδαφος για την άνοδο της ακροδεξιάς και φασιστικών ή ρατσιστικών σχημάτων. Αλλά τροφοδοτεί κι άλλα απάνθρωπα ρεύματα, όπως ο τζιχαντισμός στους νεαρούς μουσουλμάνους που ζουν σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού. Γιατί και ο τζιχαντισμός είναι κατά κάποιο τρόπο ένας ισλαμο-φασισμός.

Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές και η ίδια η αριστερά, που είναι η πιο συνεπής αντιφασιστική δύναμη, μοιάζει να μην καταλαβαίνει το πόσο στενά συνδέεται η φτώχεια και η ανισότητα με την άνοδο της ακροδεξιάς.

Tα τελευταία στοιχεία μελέτης του Eurofound   που παρουσιάστηκαν  πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο  αποδεικνύουν ότι η άνοδος των ακροδεξιών και ρατσιστικών μέτρων σε χώρες όπως η Ουγγαρία συνοδεύονται από τη δραματική μείωση  του εισοδήματος της μεσαίας τάξης την περίοδο 2008-2014.

Αλλά μήπως και  στη Βουλγαρία, η τοποθέτηση ακροδεξιών υπουργών στην τελευταία κυβέρνηση δεν έχει σχέση με την πολύχρονη και βαθειά φτώχεια;

 Υπάρχει μια παλιά αντίληψη που λέει ότι η εξαθλίωση των εργαζόμενων και των φτωχότερων στρωμάτων που προκαλεί ο καπιταλισμός με κάποιο μαγικό τρόπο μεταμορφώνεται σε πολιτική αφύπνιση των ανθρώπων. Ότι τους στρέφει στις ιδέες της Αριστεράς. Αυτό δεν ισχύει καθόλου. Δεν υπάρχει κάποιος αυτοματισμός να μετατρέπει τη φτώχεια σε στροφή των ανθρώπων σε προοδευτικές ιδέες. Ίσα ίσα, κυριαρχεί μάλλον το αντίθετο: η στροφή των φτωχότερων στρωμάτων σε συντηρητικές και αντιδραστικές ιδέες ή η πλήρης παραίτηση από την πολιτική.

Πιστεύω, λοιπόν, ότι η αντιμετώπιση της φτώχειας και των τεράστιων ανισοτήτων πρέπει να γίνει η απόλυτη προτεραιότητα στα πολιτικά προγράμματα της Αριστεράς. Πρέπει να γίνει η βάση για τις συμμαχίες της με άλλες προοδευτικές δυνάμεις σε κάθε χώρα και πανευρωπαϊκά. Και τον ίδιο τον νεοφιλελευθερισμό, που ευθύνεται για την εξοντωτική λιτότητα, πρέπει να τον καταγγέλλουμε ως πραγματικό συνένοχο για την άνοδο του φασισμού και του ακραίου εθνικισμού.

Με λίγα λόγια, ο αληθινός αγώνας κατά της ακροδεξιάς είναι αγώνας κατά της φτώχειας και της ανισότητας.

Καρδιά αυτής της πάλης θα έπρεπε να είναι η πάλη για νέες, σταθερές και αξιοπρεπώς αμειβόμενες θέσεις εργασίας, ο αγώνας για τη συνδικαλιστική ελευθερία

Αλλά για όλα αυτά πρέπει να προσπαθήσουμε, όχι μόνο κάνοντας διασκέψεις, αλλά και στο δρόμο, στις επιχειρήσεις, παντού.