Μια απάντηση μη... απάντηση
Στις 18 Μαρτίου 2019, με αφορμή τις εικόνες ντροπής που είδαν το φως της δημοσιότητας από ακτές της βόρειας Πιερίας «πνιγμένες» στα πλαστικά βαρέλια, βουλευτές του ΚΚΕ κατέθεσαν το εξής απλό ερώτημα «σε ποιες ενέργειες θα προβεί άμεσα η κυβέρνηση για: Να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για τον καθαρισμό της περιοχής, να εξασφαλιστεί σε μόνιμη βάση ο έλεγχος και αντιμετώπιση τόσο της θαλάσσιας όσο και της χερσαίας ρύπανσης, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και συνολική προστασία του οικοσυστήματος.
Στο κείμενο της ερώτησής τους, οι βουλευτές του ΚΚΕ έκαναν λόγο για «αποκρουστικές» εικόνες από τα σκουπίδια σε ακτή στα βόρεια της Πιερίας, «που ανήκει στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού.
Πρόκειται για την περιοχή Αλυκές ή “Νησί”, όπως την αποκαλούν οι ψαράδες, τμήμα εντός της προστατευόμενης περιοχής που εποπτεύει ο πρώην Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα και νυν Φορέας Διαχείρισης Θερμαϊκού, όπου ξεβράζονται εκατοντάδες πλαστικά βαρέλια, δίχτυα μυδοκαλλιεργειών, καθώς και ένα σημαντικό μέρος των πλαστικών που έχουν απορριφθεί στον πολύπαθο Κόλπο (...)
Σε αυτή την προστατευόμενη περιοχή, λειτουργεί μια μονάδα παραγωγής μαγειρικού αλατιού, ενώ εκεί βρίσκεται και ένας σημαντικός υγρότοπος με ιδιαίτερη αξία ως προς τη βιοποικιλότητα, κυρίως ως προς την ορνιθοπανίδα, την ερπετοπανίδα, αλλά και τη χλωρίδα. Στην περιοχή αυτή βρίσκει καταφύγιο ένα σπάνιο είδος νεροχελώνας, ενώ στην περιοχή που εκτείνεται νοτίως των παραγωγικών εγκαταστάσεων των αλυκών βρίσκεται ο “παράδεισος των χελωνών επί της γης”, αφού εκεί ζουν οι πληθυσμοί χερσαίων χελωνών με μεγάλη πυκνότητα. Η περιοχή ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000 ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης “Αλυκή Κίτρους – Ευρύτερη Περιοχή”, ενώ το ακρωτήριο Αθερίδα φιλοξενεί μεγάλους αριθμούς παρυδάτιων πουλιών που τρέφονται, διαχειμάζουν και αναπαράγονται εκεί.»
Ο χορός των μη... απαντήσεων!
Η πρώτη (μη) απάντηση, προς τους βουλευτές του ΚΚΕ ήρθε από το Υπουργείο Εσωτερικών στις 15 Απριλίου, ενημερώνοντας πως «το Υπουργείο Εσωτερικών έχει ζητήσει στοιχεία από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Δήμο Πύδνας-Κολινδρού και μόλις περιέλθουν οι σχετικές απαντήσεις, θα ενημερωθεί η Βουλή των Ελλήνων, με νεότερο έγγραφό μας»
Η δεύτερη (μη) απάντηση, θα έρθει στις 22 Απριλίου (και φέρει την υπογραφή του Υπουργού Εσωτερικών Αλέξανδρου Χαρίτση), όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «σας διαβιβάζουμε το υπ’ αριθμ. πρωτ. 574 (+569)/28-03-2019 έγγραφο του Γραφείου Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης με τα συνημμένα αυτού, για ενημέρωσή σας.»
Στο απλό λοιπόν ερώτημα (και απολύτως κατανοητό από τον μέσο δημόσιο λειτουργό) για το «σε ποιες ενέργειες θα προβεί άμεσα η κυβέρνηση για: να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για τον καθαρισμό της περιοχής, να εξασφαλιστεί σε μόνιμη βάση ο έλεγχος και αντιμετώπιση τόσο της θαλάσσιας όσο και της χερσαίας ρύπανσης, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και συνολική προστασία του οικοσυστήματος», η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης απαντάει:
-Η Υπηρεσία μας στα πλαίσια του σχετικού Νόμου, εγκρίνει τους περιβαλλοντικούς όρους για τη λειτουργία έργων και δραστηριοτήτων κατηγορίας Α2. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν και οι πλωτές μονάδες οστρακοκαλλιέργειας του Θερμαϊκού Κόλπου, οι οποίες ανέρχονται περίπου σε 150
-Από τα υλικά που ρυπαίνουν την προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με την ερώτηση του θέματος, οι οστρακοκαλλιέργειες χρησιμοποιούν βαρέλια, σχοινιά και κυλινδρικά δίχτυα (καλτόσδιχτα). Εξ αυτών δυνατότητα ελέγχου υπάρχει μόνο ως προς τα βαρέλια, τα οποία συνολικά υπερβαίνουν τις 45.000 (απαιτούνται ως πλωτήρες περίπου 300 βαρέλια ανά μονάδα εμβαδού 15 στρ.) Για το λόγο αυτό στις αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων που εκδίδει η Υπηρεσία μας από το 2014 και μετά, περιλαμβάνεται ο όρος ότι οι πλωτήρες της κάθε μονάδας θα πρέπει «...να φέρουν όλοι ανεξίτηλο το διακριτικό αριθμό της μονάδας (πχ Π88), οι δε διαχειριστές της μονάδας να μεριμνούν για την ασφαλή πρόσδεσή τους, αλλά και τον άμεσο καθαρισμό των ακτών και θαλάσσιου χώρου σε περίπτωση διαφυγής τους».
-Τα εν λόγω βαρέλια που εκβράζονται και δεν έχουν καταστραφεί, αφού συγκεντρωθούν από την αρμόδια Υπηρεσία του οικείου Δήμου, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σύμφωνα και με τις επιταγές της (β) σχετικής Υ.Α. (άρθρο 4 παρ. 7.3), που προβλέπει την επαναχρησιμοποίηση υλικών.»
Το συμπέρασμα
Επί της ουσίας η αρμόδια Υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης (πίσω από την οποία καλύπτεται το αρμόδιο Υπουργείο), μπορεί να αναφέρει τη νομοθεσία, δεν μπαίνει όμως στην ουσία να απαντήσει αν διαθέτει τον «ελεγκτικό μηχανισμό» π.χ. να διαπιστώσει αν τα εκατοντάδες βαρέλια που κατέληξαν στις ακτές της βόρειας Πιερίας «φέρουν ανεξίτηλο το διακριτικό αριθμό της μονάδας» ή έστω αν η αρμόδια Υπηρεσία, επιχείρησε να συνετίσει τους παραβάτες επιβάλλοντας τις όποιες κυρώσεις προβλέπει (αν προβλέπει) η ισχύουσα νομοθεσία.
Εν κατακλείδι, είναι θέμα χρόνου να ξαναδούμε τις ίδιες εικόνες σε μια ενδιαφέρουσα και σημαντική από περιβαλλοντική άποψη περιοχή της Πιερίας...
Βαγγέλης Ν. Ζαμαντζάς
